Xử lý nước thải và bùn đang được một số nơi khuyến nghị xếp vào loại dịch vụ công vì liên quan trực tiếp đến sức khỏe và vấn đề biến đổi khí hậu.
Trong một báo cáo do UN-Habitat công bố vừa qua, các nhà nghiên cứu nhận thấy gần một nửa dân số thế giới thiếu các dịch vụ vệ sinh được quản lý an toàn, xử lý và thải bỏ phân một cách an toàn.
Ví dụ, ở khu vực châu Phi cận Sahara, cứ 5 người thì chỉ có một người được hưởng lợi từ các dịch vụ được quản lý an toàn.
Nhiều nơi trên thế giới trẻ em chưa được tiếp cận với nước sạch.
Báo cáo cho biết chính quyền trung ương và địa phương nên ưu tiên vệ sinh và xử lý nước thải như một dịch vụ công giống như giáo dục, y tế hoặc năng lượng, nơi các cơ quan chức năng có nhiệm vụ rõ ràng để đảm bảo cung cấp dịch vụ cho tất cả mọi người.
“Nước thải không được xử lý dẫn đến các bệnh như tiêu chảy, dịch tả, kiết lỵ, thương hàn và bại liệt và các bệnh nhiễm trùng rộng hơn có thể góp phần gây suy dinh dưỡng và suy giảm nhận thức lâu dài”, báo cáo viết.
Theo báo cáo, nước thải và bùn đóng góp 62% lượng phát thải khí nhà kính của ngành nước. Khí thải liên quan đến quá trình xử lý và sử dụng năng lượng, sản xuất và vận chuyển hóa chất, là những phần thiết yếu của quy trình quản lý nước thải và bùn phân trên toàn cầu.
Để đảm bảo kết quả vệ sinh, báo cáo cho biết các nhà hoạch định chính sách và quy hoạch thành phố phải chuyển từ tình huống thực tế là các phương pháp cung cấp dịch vụ khác nhau sang lập kế hoạch kiểm soát các dịch vụ trong chuỗi vệ sinh.
Để đạt được mục tiêu đó, các nhà quy hoạch thành phố nên áp dụng các phương pháp tối ưu hóa chi phí như chuẩn bị và thông qua các quy hoạch tổng thể hoặc kế hoạch đầu tư, trong đó nêu rõ những gì họ muốn đạt được cùng với chi phí dài hạn.
Về các vấn đề tài chính, báo cáo cho biết hỗ trợ phát triển chính thức là một nguồn lực chính cho Chính phủ tại các nước đang tìm cách tăng cường khả năng tiếp cận các dịch vụ vệ sinh và xử lý nước thải.
Theo các nhà nghiên cứu, nhiều đổi mới trong quản lý vệ sinh và nước thải bao gồm tái sử dụng nước thải và dịch tễ học nước thải đóng vai trò quan trọng trong các phản ứng quốc gia đối với đại dịch Covid-19.
Báo cáo cho biết việc thay đổi cách tiếp cận vệ sinh từ quản lý chất thải sang thu hồi tài nguyên có thể mang lại những lợi ích tài chính có giá trị.
Nhiều lĩnh vực kinh tế được thiết lập để hưởng lợi từ việc bình ổn hóa chất thải, từ sản xuất công nghiệp đến sản xuất năng lượng, nông nghiệp và công nghiệp giải trí.
Các quốc gia như Israel đang đi tiên phong trong việc tái sử dụng nước thải đã xử lý trên quy mô lớn, trong đó quy hoạch tổng thể của cơ quan cấp nước mong muốn tái sử dụng 100% nước thải đã xử lý thông qua các công cụ kinh tế và các quy định nghiêm ngặt về môi trường.
Phát biểu tại sự kiện ra mắt, Andre Dzikus, Giám đốc dịch vụ cơ bản đô thị tại UN-Habitat, cho biết thiếu dữ liệu quan trọng về tình trạng xử lý nước thải và bùn trên toàn cầu và ở cấp quốc gia.
Ông nói: “Nếu không có dữ liệu quan trọng như vậy, việc cung cấp dịch vụ, quyết định đầu tư và quy định tại địa phương sẽ không được hỗ trợ bởi thực tế”.
Mặc dù có sẵn kiến thức về các công nghệ và quy trình xử lý nước thải, Dzikus cho biết có ít nghiên cứu hơn về xử lý bùn.
Tuy nhiên, ông đánh giá cao việc các chính phủ, đối tác phát triển và các bên liên quan khác đang hợp tác để phát triển các giải pháp sáng tạo và đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghệ thiết yếu.